Permacultuur Nederland

Er is inmiddels een nieuwere versie van deze website. 
Deze is te bekijken op: 
www.permacultuurnederland.org/wp/

Flattr this
Veelgestelde Vragen
Permacultuur is in Nederland inmiddels redelijk bekend maar het is nog geen volledig ingeburgerd begrip zoals het in Engeland en Australië al wel is. Veel mensen hebben dan vaak ook nog een aantal vragen over permacultuur. Hier staat een verzameling van veelgestelde vragen met antwoord.

Wat is permacultuur nu precies?
Permacultuur is een ontwerpsysteem.
Er zijn vele uitgebreidere definities te vinden. Dit is de definitie die Bill Mollison er aan geeft:
Permanent: From the Latin permanens, to remain to the end, to persist throughout (per = through, manere = to continue) Culture: From the Latin cultura - cultivation of land, or the intellect. Now generalized to mean all those habits, beliefs, or activities than sustain human societies.
Thus, Permaculture is the study of the design of those sustainable or enduring systems that support human society, both agricultural & intellectual, traditional & scientific, architectural, financial & legal. It is the study of integrated systems, for the purpose of better design & application of such systems.

Permacultuur is in Australië ontwikkeld, gelden de principes die voor Australië gelden ook in Nederland?
Permacultuur is een ontwerpsysteem en bevat een aantal handige gereedschappen om ecosystemen mee te ontwerpen. Vandaar dat per gebied goed gekeken moet worden wat voor soort systeem je wilt maken en hierbij de goede gereedschappen uit te zoeken. In Australië speelt wateropvang en efficiënt gebruik bijna altijd een hoofdrol in het permacultuurontwerp. In Nederland is het basisontwerp meestal niet op water maar juist op zonne-invang gericht. Je gebruikt dus de permacultuurgereedschappen maar denkt goed na in welk gebied welke gereedschappen van toepassing zijn. Een andere uitzondering in Nederland is het vlakke landschap. Permacultuur heeft ook een groot aantal technieken voor watergebruik en het opvangen of weren van warmte- en koudestromen in de bergen. Deze gereedschappen zijn hier in Nederland ook niet nodig.
Permacultuur biedt als het ware een heel scala aan technieken en door rekening te houden met de omstandigheden van het landschap, lokale kennis en de nieuwste technologische ontwikkelingen op het gebied van bijvoorbeeld zonnepanelen, kan zo een optimaal ontwerp worden gemaakt wat rekening houdt met het gebied en de wensen van de persoon waarvoor het permacultuursysteem is.

Voor wie is permacultuur?
Ik heb alleen een balkon, dan kan ik zeker niets met permacultuur? Jazeker wel, permacultuur is voor iedereen en een permacultuur systeem kan in grootte variëren van een aantal bloempotten op een balkon tot aan een smulbos van vele hectaren grond. Uiteraard is het planten van een paar walnotenbomen op een balkon uitgesloten, maar het verbouwen van eigen kruiden in combinatie met kleinfruit als frambozen en rode bessen, klimfruit als druiven en kiwi`s, maken zelfs een balkon tot een plaats waar eetbare systemen gemaakt kunnen worden.
Verder omvat permacultuur een veel groter gebied dan alleen voedselproductie, zo zou alleen het optimaliseren van je energiegebruik in huis al een flinke bijdrage kunnen zijn aan het duurzamer maken van je leven in verhouding met je directe omgeving. Permacultuur wordt dan ook op veel verschillende niveaus van grootte toegepast. In Nederland bijvoorbeeld van tuintjes van een aantal vierkante meter tot een hele woonwijk in Culemborg. Maar allemaal gebruikmakend van de ontwerpprincipes van permacultuur.

Hoe denkt permacultuur over chemische onkruidverdelgers, insectenverdelgers en kunstmest?
Permacultuur is gericht op een lange termijn overleving van de mens in zo groot mogelijke samenwerking met haar natuurlijke omgeving. Het werkt samen met de natuur in plaats van er tegenin. Permacultuur gebruikt dan ook geen chemische bestrijdingsmiddelen. Door een grote diversiteit in planten te handhaven en stikstoffixerende planten te gebruiken lost permacultuur dit soort problemen op een duurzame manier op. Naast dit principiële bezwaar kosten deze chemische middelen veel energie in de productie, waardoor de landbouw energietechnisch gezien een netto negatieve balans krijgt.

Kan permacultuur de huidige landbouw vervangen?
Op dit moment zit permacultuur in Nederland nog in de beginfase; er zijn echter al verscheidene grote projecten in Nederland, die bezig zijn met permacultuur. Er is echter een groot verschil tussen de huidige landbouw en permacultuur. Permacultuur probeert vooral lokaal te produceren. Daarbij komt dat het redelijk arbeidsintensief is omdat je niet met een grote oogstmachine door je permacultuur systeem kunt banjeren. Het is dan ook niet het doel van permacultuur om de huidige landbouw te vervangen. De vraag is alleen hoe lang de huidige landbouw kan worden voortgezet gezien de grote afhankelijkheid van olie-intensieve producten als kunstmest, pesticiden en herbiciden. Permacultuur richt zich dus vooral op lokale productie voor gezinnen of lokale gebieden. Op dit front kan permacultuur zeker nog een heleboel winst behalen en juist hier ligt ook veel potentie voor zowel permacultuur als de gebruiker. Want het is natuurlijk veel leuker om te weten waar je eten precies vandaan komt en dat je weet dat het op een veilige manier geproduceerd wordt.

Hoe verhoudt permacultuur zich ten opzichte van monocultuur-landbouw?
Permacultuur is een ontwerpsysteem, en niet persé een landbouwsysteem. Permacultuur probeert duurzame zelfonderhoudende functionele ecosystemen te maken en is niet alleen een voedselproductie-mechanisme. Het verschil met monoculturen en permacultuur is de grootste van alle. Permacultuur beschouwt monoculturen over het algemeen niet als duurzame systemen en soms zelfs als zwaar schadelijk voor de omgeving. Vooral in drogere landen vernielt de monocultuurlandbouw-methode veel grond door verzilting, uitdroging, verarming van het bodemleven en in het ergste geval het eroderen van de hele bovenste laag vruchtbare grond. Hoewel Nederland qua klimaat heel anders is dan het geboorteland van permacultuur Australië lijkt de monocultuur-landbouw hier een stuk minder schadelijk te zijn voor het land, maar ook hier heeft de monocultuur-landbouw een aantal grote nadelen. Het grootschalig gebruik van kunstmest, herbiciden en pesticiden wordt door permacultuur als schadelijk gezien. Ook de nadelen die dit heeft als eutrofiëring van het oppervlaktewater en het doordringen van nitraat in het grondwater is een groot probleem. Ook het verbouwen van maar één gewas gaat rechtstreeks in tegen het principe van diversiteit van permacultuur in en deze onnatuurlijke manier van productie heeft de afgelopen tijd ook duidelijk zijn gebreken laten zien. Grootschalige ziektes in zowel landbouw als veehouderij als aardappelziekte, mond en klauwzeer, vogel- en varkenspest zijn allemaal effecten van het houden van maar één type organisme in vele aantallen bij elkaar. Van de andere kant erkent permacultuur dat met monocultuur de meeste oogst per persoon gerealiseerd kan worden, echter niet de meeste oogst per vierkante meter.
Maar “overall” gezien is het grootste probleem van monocultuur-landbouw de input-output verhouding van energie. Op dit moment worden er per calorie voedsel output van een monocultuursysteem ongeveer 10 calorieën aan olie ingestopt. Veel mensen weten niet dat onze huidige landbouw één van de grootste olieconsumenten is. Deze bizarre energie input-output verhouding gaat rechtstreeks in tegen de basisdoelstelling van permacultuur. Namelijk het creëren van duurzame systemen die het voortbestaan van zowel de mens als het systeem op lange termijn kunnen garanderen.-Dat kan uiteraard niet met zo een inefficiënt systeem. Een goed permacultuur systeem dat de zon optimaal opvangt en gebruik maakt van meerdere plantlagen onder elkaar kan de verhouding input-output omkeren waardoor voor elke calorie energie in het systeem er ongeveer 10 calorieën aan voedsel uitgehaald kunnen worden.

Hoe verhoudt permacultuur zich ten opzichte van biologische landbouw?
De overeenkomst tussen permacultuur en de biologische landbouw is dat ze beide het gebruik van chemische toevoegingen afwijzen. Deze chemische toevoegingen als kunstmest, herbiciden en pesticiden maken de huidige landbouw een energieverslindende praktijk. Daarnaast zijn er echter ook verschillen met biologische landbouw en permacultuur. Het belangrijkste is wederom dat permacultuur een ontwerpsysteem is en zichzelf onderhoudende functionele ecosystemen probeert te bouwen. Zo maakt permacultuur gewoonlijk gebruik van meerdere lagen begroeiing tegelijk en richt het zich met voorkeur op fruitbomen en struiken, meerjarige planten, en zelf uitzaaiende groentes voor de voedselvoorziening in plaats van éénjarige planten die elk jaar opnieuw gezaaid moeten worden.
Permacultuur is als het ware een soort kader waarbinnen bepaalde methodes en technieken toegepast kunnen worden. Zo maakt de biologische landbouw bijvoorbeeld veel gebruik van het wisselen van verbouwde gewassen. Het zogenaamde “crop rotation” systeem. Dit kan goed worden toegepast binnen een permacultuursysteem en zo een onderdeel vormen van het gehele permacultuursysteem, waar verder bijvoorbeeld notenbomen rond de rand van het gebied staan om het gebied tegen koude en harde winden te beschermen. Permacultuur is vooral een totaal ontwerp wat verschillende aspecten integreert; biologische landbouw kan onderdeel van een permacultuursysteem zijn. Maar permacultuur is een stuk breder dan biologische landbouw alleen.

Mijn opa paste ook al van dit soort principes toe, dit is toch helemaal niet nieuw?
Dat is enerzijds waar en anderzijds niet waar. Permacultuur bevat veel slimme en efficiënte technieken die vroeger misschien ook al gebruikt werden, of sterker nog, toen zijn uitgevonden en nu één van de gereedschappen van permacultuur vormen. Belangrijk om in je achterhoofd te houden is het feit dat de mensen vroeger geen grote hoeveelheden fossiele brandstoffen tot hun beschikking hadden en daarom hun problemen in de landbouw oplosten met simpel gezond boerenverstand. Soms zijn deze efficiënte slimme technieken later afgedankt omdat de landbouw opeens allemaal chemische en energievretende oplossingen voor die problemen vond wat vanuit een voortbestaan-oogpunt erg zonde is. Vandaar dat permacultuur graag van deze oude gedegen kennis gebruik maakt. Er zijn in de permacultuur zelfs technieken te vinden die al in de tijd van de Azteken en Romeinen toegepast werden. Daar kan je opa zelfs nog wat van leren.
Naast deze bewezen oude kennis maakt permacultuur ook veel gebruik van lokale kennis van mensen. Mensen die al enkele generaties in een bepaald gebied wonen, weten vaak verreweg het meest van relaties en functies van planten die er groeien en hoe het land precies werkt qua regenopslag etc. Van deze kennis wordt ook zoveel mogelijk gebruik gemaakt omdat permacultuur juist op zoek is naar de harmonie tussen de mens en haar omgeving. Door zo goed mogelijk alle interacties van het landschap, de planten en de gebruikers ervan te respecteren en te gebruiken, hoe beter en productiever het permacultuur-systeem wordt.
Naast oude bewezen kennis en locatiegerichte kennis maakt permacultuur ook gebruik van de kennis die onze wetenschap heeft voortgebracht zoals de nieuwste technieken op het gebied van bijvoorbeeld schone en duurzame energie-opwekking. Zo zijn zonnepanelen en windenergie ideaal om je energie op te wekken, lokaal en schoon. Verder is een laptop met internet waarmee mensen ideeën en ervaringen kunnen uitwisselen met de rest van de wereld ook erg handig. En als je jezelf wilt vervoeren, wat is er dan mooier dan je eigen op lucht aangedreven auto, die je oplaadt met behulp van de zon. Permacultuur gebruikt dus oude geteste, lokale bewezen en nieuwe technologische kennis. En met deze kennis, gecombineerd met de ontwerpprincipes van permacultuur wordt zo een zo goed mogelijk ontwerp gemaakt wat zowel de wensen van de mens eerbiedigt, als de wensen van de omgeving. Je zult zien dat door een goed ontwerp je altijd in staat bent win-win situaties te creëren, waarin de mens daadwerkelijk samenwerkt met de natuur en waardoor beide profiteren. Dat is de essentie van permacultuur.

Hoe kan ik het best beginnen met het maken van mijn eigen permacultuurontwerp?
Zoals je dat zelf het beste lijkt. Permacultuur is een ontwerpsysteem waarvan jij de ontwerper bent. De permacultuur cursus van deze site legt je in zes korte hoofdstukken de belangrijkste principes uit en tegelijkertijd ontwerp je hiermee je eerste eigen systeem. Als je dit gedaan hebt is de volgende stap, die heel belangrijk is, dat je simpelweg begint met het planten van de eerste appelboom, framboos of wat je ook maar in je ontwerp hebt. Begin met het planten van je eerste plant uit het systeem en dan volgt de rest daarna. Soms zijn mensen bang om te beginnen. Ze denken dat ze niet voldoende kennis hebben, ze zijn bang dat het allemaal fout zal gaan etc. Permacultuur is naast goed plannen vooral ook een zaak van goed observeren en dit kan eigenlijk pas echt als je eenmaal begonnen bent. Mocht een plant niet goed groeien op de plaats waar je hem neergezet hebt: prima, dan weet je dat; probeer de oorzaak te achterhalen en je bent een ervaring rijker. Het ergste wat er in je hele permacultuur systeem kan gebeuren is dat er eens een boom of een struik doodgaat. En van die ervaringen kun je leren. Permacultuur blijft altijd een proces van optimaliseren en experimenten als je eenmaal bezig bent en dat maakt het juist zo leuk. Dus maak een ontwerp en hup met de handen in de aarde aan de gang!!


Privacy